
Tổng quan thị trường stablecoin
Stablecoins là loại tiền điện tử có giá trị ổn định và chúng đóng vai trò quan trọng trong thế giới tiền mã hóa. Chúng thường được gắn liền với một tài sản cụ thể như đô la Mỹ để giữ giá trị không biến động nhiều. Do đó, chúng trở thành một phương tiện trao đổi phổ biến và đơn vị tính giá tốt.
Stablecoins đặc biệt quan trọng trong DeFi (tài chính phi tập trung) vì chúng cung cấp nguồn tiền mặt cho việc giao dịch và cho vay. Mặc dù thị trường stablecoin đã giảm sút đáng kể so với thời kỳ đỉnh cao trước khi TerraUSD sụp đổ vào tháng 5 năm 2022, nhưng chúng vẫn đóng vai trò cơ bản.
Hiện nay, tổng vốn hóa thị trường của stablecoins là 124,4 tỷ đô la Mỹ, chiếm khoảng 8,5% tổng vốn hóa thị trường tiền mã hóa, chứng tỏ tầm quan trọng của chúng.

Các loại stablecoin tập trung như USDT, USDC, BUSD và TUSD chiếm đến khoảng 92% thị trường stablecoin. Đáng chú ý là USDT của Tether đang ngày càng chiếm ưu thế và là người dẫn đầu với hơn 66% thị phần. Điều này xảy ra ngay cả khi có sự kiện de-peg vào tháng 6 năm 2023, khi USDT có sự biến động nhỏ về giá, chỉ 0,4%.
Sự thống trị của USDT đã làm giảm thị phần của các loại stablecoin khác. USDC không phục hồi được sau khi giá của nó bị biến động vào tháng 3 năm 2023, và thị phần của BUSD cũng giảm dần sau khi ngừng phát hành vào tháng 2.

Các stablecoin mới nổi trên thị trường
crvUSD
Curve Finance đã ra mắt stablecoin của mình là crvUSD vào tháng 5. Là một trong những sàn giao dịch phi tập trung hàng đầu và là giao thức DeFi lớn thứ 7, việc Curve tham gia vào thị trường đồng tiền ổn định đã đưa thêm một đối thủ nặng ký vào cuộc cạnh tranh. crvUSD được gắn liền với đồng đô la Mỹ và được tạo ra khi đặt tài sản đảm bảo và mở một khoản vay tại Curve.
Cơ chế hoạt động
Để có thể nhận và trả lại khoản vay crvUSD, bạn cần thực hiện các bước sau:
1. Cung cấp tài sản đảm bảo
2. Vay crvUSD
3. Trả lại crvUSD và lãi suất tích lũy
Một yếu tố độc đáo của crvUSD là một cơ chế thanh lý mới lạ được gọi là “Lending Liquidation AMM Algorithm” (LLAMMA). Khác với quy trình thanh lý thông thường, khi giá trị tài sản đảm bảo của người vay bị thanh lý ngay lập tức khi vượt qua một ngưỡng, LLAMMA sử dụng cái gọi là “thanh lý mềm”. Trong quá trình này, tài sản đảm bảo của người vay được phân bổ qua nhiều mức giá thanh lý, cho phép việc thanh lý diễn ra liên tục khi giá trị tài sản đảm bảo giảm.
Ngoài ra, crvUSD sử dụng các hợp đồng thông minh gọi là “Peg Keepers” có khả năng tạo và hấp thụ nợ với mục đích giúp đồng tiền ổn định giao dịch gần với mức giá gắn liền. Khi crvUSD giao dịch trên 1 đô la Mỹ, Peg Keepers có thể tạo crvUSD và đặt chúng vào pool stableswap. Nếu crvUSD giao dịch dưới 1 đô la Mỹ, nó sẽ được rút ra khỏi pool stableswap và bị burn.
GHO của Aave
Với tổng giá trị bị khóa (TVL) là 4,5 tỷ đô la Mỹ, việc Aave bước chân vào lĩnh vực stablecoin là đáng chú ý. GHO là một loại stablecoin phi tập trung và được thế chấp vượt mức. Người vay và người cung cấp có thể tạo ra GHO bằng cách sử dụng tài sản họ đã cung cấp cho Aave V3 làm tài sản đảm bảo.
Cơ chế hoạt động
Quy trình đơn giản để lấy và trả lại khoản vay GHO gồm các bước sau:
1. Cung cấp tài sản đảm bảo
2. Vay GHO
3. Trả lại GHO và lãi tích lũy
4. Lãi đã trả sẽ được chuyển đến DAO, đóng góp vào quỹ của DAO

DAO của Aave sẽ quản lý GHO bằng cách thiết lập nguồn cung cho phép của GHO, xác định lãi suất, hạn mức tạo tiền và phê duyệt “người hỗ trợ” (facilitators). Những người hỗ trợ này có thể tạo hoặc hủy GHO dựa trên các điều kiện được xác định trước bởi DAO.
Một đặc điểm độc đáo của GHO là tài sản đảm bảo được đặt vào giao thức Aave V3 vẫn tiếp tục sinh lời. Điều này giúp giảm chi phí vay cho người dùng có khoản vay GHO.
eUSD của Lybra
Lybra là một giao thức DeFi giúp người dùng tạo ra loại stablecoin có lãi suất, gọi là eUSD. Bạn có thể tạo eUSD bằng cách đặt ETH hoặc stETH làm tài sản đảm bảo, và trong tương lai sẽ hỗ trợ thêm các loại tài sản khác.
Điểm đặc biệt của eUSD là nó có lãi suất. Người giữ eUSD có thể kiếm được lãi suất hàng năm khoảng 7-8%. Điều này tạo cơ hội tốt cho những người đầu tư muốn có thu nhập ổn định mà vẫn giữ được tài sản crypto đảm bảo.
Để lấy và trả lại khoản vay eUSD, bạn chỉ cần thực hiện các bước sau:
1. Đặt ETH hoặc stETH làm tài sản đảm bảo
2. Tạo hoặc vay eUSD dựa trên tài sản đảm bảo
3. Giữ eUSD để nhận lãi suất hoặc sử dụng nó trong các giao thức DeFi khác
4. Bạn có thể trả nợ eUSD bất cứ lúc nào miễn là tỷ lệ đảm bảo vượt quá 150%

Vậy làm thế nào eUSD giúp người giữ nó kiếm lãi suất chỉ bằng cách giữ nó? Điều này được thực hiện thông qua tài sản đảm bảo LST. Khi một người dùng tạo eUSD, Lybra chuyển lãi suất từ tài sản đảm bảo LST thành eUSD và phân phối nó cho người giữ eUSD. Cụ thể, 98,5% lợi nhuận từ tài sản đảm bảo LST sẽ được chuyển thành eUSD và phân phối theo tỷ lệ cho người giữ eUSD. 1,5% còn lại sẽ được gửi cho người giữ LBR đã được giữ lại (esLBR).
Sự ổn định của eUSD được duy trì thông qua việc kết hợp các yếu tố sau:
- Thế chấp vượt mức: Mỗi đơn vị eUSD được bảo đảm bởi ít nhất 1,5 đô la Mỹ dưới dạng stETH làm tài sản đảm bảo.
- Cơ chế thanh lý: Nếu tỷ lệ thế chấp của người dùng rơi xuống dưới mức an toàn, bất kỳ người dùng nào cũng có thể tự nguyện trở thành người thanh lý và mua phần tài sản đảm bảo stETH đã được thanh lý.
- Cơ hội kiếm lời từ việc mua bán: Người dùng có thể tận dụng các trường hợp khi giá eUSD lệch khỏi mức giá ổn định của nó để kiếm lời và giúp khôi phục giá eUSD về mức giá mong đợi.
Paypal’s PYUSD
Paypal, một trong những tên tuổi lớn nhất trong lĩnh vực Web2, đã ra mắt stablecoin của riêng mình, gọi là PYUSD. Việc này không chỉ tăng thêm uy tín cho hệ thống tiền điện tử mà còn có khả năng thu hút thêm người dùng mới, nhờ vào lượng khách hàng rộng lớn của Paypal.

PYUSD là một đồng stablecoin được bảo đảm hoàn toàn bằng tiền gửi đô la Mỹ, kho bạc Mỹ và các loại tiền tương đương. Nó được phát hành bởi Paxos Trust Company và là một token ERC-20. PYUSD sẽ có sẵn cho các tài khoản PayPal có đủ điều kiện tại Mỹ.
Các cách sử dụng PYUSD:
- Chuyển tiền USD từ PayPal sang các ví điện tử tương thích khác.
- Gửi tiền từ người này sang người khác bằng PYUSD.
- Sử dụng PYUSD để thanh toán khi mua sắm.
- Đổi các loại tiền điện tử được PayPal hỗ trợ sang và từ đô la Mỹ của PayPal.
First Digital’s FDUSD
FDUSD là một đồng tiền ảo stablecoin được phát hành bởi FD121 Limited tại Hồng Kông, hoạt động dưới thương hiệu First Digital Labs. Đồng tiền này được giới thiệu lần đầu vào tháng 6 năm 2023 và được định là sẽ được bảo đảm hoàn toàn bằng tiền mặt và các tài sản tương đương tiền mặt.
FDUSD có sẵn trên Ethereum và BNB Chain, với kế hoạch hỗ trợ thêm nhiều blockchain khác trong tương lai.
Vốn hóa thị trường của FDUSD tăng vọt vào đầu tháng 8 sau thông báo từ Binance rằng người dùng sẽ không phải trả phí cho việc tạo và thực hiện giao dịch với cặp BTC/FDUSD trong một thời gian ngắn. Vốn hóa thị trường của FDUSD đã tăng hơn mười lần, từ khoảng 20 triệu đô la Mỹ vào đầu tháng 8 lên hơn 312 triệu đô la Mỹ hiện nay. Khối lượng giao dịch hàng ngày cũng tăng đáng kể, từ mức khối lượng giao dịch trong 24 giờ trước thông báo thường chỉ vài trăm nghìn đô la lên hơn 15 triệu đô la Mỹ hiện tại.

Kết luận
Stablecoin đóng một vai trò quan trọng trong hệ thống tiền điện tử bằng cách cung cấp sự ổn định về giá, giúp các giao dịch diễn ra mượt mà và làm cầu nối giữa thị trường tài chính truyền thống và thế giới tiền điện tử. Nhờ có giá trị ổn định, người dùng cảm thấy quen thuộc hơn. Tầm quan trọng của stablecoin sẽ càng tăng theo thời gian khi hệ thống tiền điện tử ngày càng phát triển.
Mặc dù hiện nay, thị trường đang bị chi phối bởi các đồng stablecoin tập trung và được bảo đảm bằng tiền tệ như USDT và USDC, nhu cầu về các lựa chọn phi tập trung cho thấy cuộc đua này chưa kết thúc. Việc có thêm nhiều đồng stablecoin mới trong vài tháng qua, mỗi loại có những tính năng độc đáo, cho thấy các nhóm dự án vẫn quan tâm đến việc phát triển trong lĩnh vực này và đặt ra thách thức cho tình hình hiện tại. Để trở thành stablecoin dẫn đầu thị trường không phải là điều dễ dàng, tuy nhiên, sự cạnh tranh và sự phát triển lúc nào cũng song hành cùng nhau, hứa hẹn đem đến một bức tranh đa dạng hơn cho lĩnh vực này.