Filecoin là gì?

Filecoin là một giao thức phi tập trung cho phép mọi người thuê và cho thuê không gian lưu trữ trên các máy tính. Filecoin cho phép bất kỳ ai trên thế giới đều có thể tham gia vào mạng, tạo ra một nguồn lưu trữ dữ liệu khổng lồ.

Đây là một giải pháp lưu trữ phi tập trung đáng được kỳ vọng. Dự án được tạo ra bởi Protocol Labs, dẫn đầu là Juan Benet – một nhà khoa học máy tính và kỹ sư phần mềm.

Tại sao vấn đề lưu trữ dữ liệu lại quan trọng?

Nếu bạn là một người làm việc thường xuyên trên máy tính, bạn chắc hẳn không lạ gì việc tải tài liệu, lưu file trong ổ cứng. Nhưng có 1 vấn đề, đó là dung lượng của chiếc PC, laptop nào cũng có hạn, và nếu cần lưu thêm quá nhiều file, dung lượng sẽ ko đủ.

Lúc này, máy tính sẽ yêu cầu bạn sẽ phải xoá bớt file cũ, hoặc ngưng không tải thêm file mới về để lưu trữ. Lúc này sự ra đời của điện toán đám mây (Data Center and Cloud Computing) đã bắt đầu thay đổi cách lưu trữ dữ liệu trên internet.

Hiện tại thị trường điện toán đám mây được biết tới thông qua những ông lớn Amazon, Microsoft, Google, kiểm soát hơn 70% thị phần cho dịch vụ đám mây trên toàn cầu. Họ đang sử dụng sức mạnh của mình để duy trì vị thế trên thị trường này. Nhưng chúng ta không biết họ xử lý và lưu trữ dữ liệu thế nào, có minh bạch hay không. Thông tin có bị rò rỉ hay can thiệp hay ko. Và thêm một vấn đề nữa đó là chi phí phải trả cho việc lưu trữ này khá đắt đỏ.

Theo một thống kê từ Coingecko thì chi phí lưu trữ 1TB dữ liệu trong vòng 1 tháng từ các dự án phi tập trung có mức phí cao nhất từ dự án Storj vẫn thấp hơn bên rẻ nhất ở thị trường truyền thống đó là Google Drive.

Chi phí đắt đỏ, và phải lưu trữ tập trung trên hệ thống máy chủ của bên thứ 3 cũng là một lý do góp phần thúc đẩy các dự án build về Decentralized Storage phát triển mạnh mẽ trong tương lai, và từ đó Filecoin và các dự án cùng mảng storage ra đời (Arweave, AR, STORJ, Siacoin SC,FLUX…) để khắc phục một số tồn đọng thực tế trong cuộc sống.

Filecoin lưu trữ dữ liệu như thế nào ?

Filecoin tạo ra một thị trường mở, nơi bất kì ai cũng có thể tham gia vào mạng lưới của Filecoin. Tất cả người dùng chỉ cần kết nối internet và có dung lượng ổ đĩa trống là có thể trở thành nhà cung cấp lưu trữ để kiếm lợi nhuận, điều này giúp thu hút nhiều người tham gia hơn khiến mạng lưới trở nên mạnh mẽ và phát triển hơn. –

Filecoin sử dụng cơ chế đồng thuận Bằng chứng sao chép (Proof-of-Replication) để đảm bảo tính toàn vẹn và bảo mật của dữ liệu. Điều này có nghĩa là những nhà cung cấp lưu trữ phải chứng minh rằng họ đang lưu trữ và sao chép dữ liệu theo yêu cầu để kiếm được phần thưởng. Người dùng cũng có thể truy xuất, kiểm tra dữ liệu của mình bất cứ lúc nào họ muốn.

Có 3 nhóm người liên quan trực tiếp tới cơ chế vận hành của Filecoin đó là:

1. Khách hàng (client) dùng FIL để trả phí để được lưu trữ dữ liệu của mình trên mạng lưới

2. Người đóng vai thợ đào (Storage Miners) được trả phí bằng FIL cho việc đóng góp phần cứng để lưu trữ dữ liệu, như đã nói ở trên, để có thể lưu trữ dữ liệu, FIL cần rất nhiều tài nguyên, và người cung cấp chúng sẽ được thưởng tương ứng với phần cứng đóng góp.

3. Người khôi phục dữ liệu (Retrieval Miners) được trả phí bằng FIL cho việc đóng góp công sức để truy xuất dữ liệu theo yêu cầu của khách hàng. => Và mọi hoạt động kể trên đều được giao dịch bằng tiền, và đồng tiền được dùng ở đây là FIL.

Tóm lại, Filecoin là một nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ phi tập trung. Thay vì tin tưởng một công ty cung cấp nơi để lưu trữ tài liệu của bạn, chúng có thể được chia nhỏ và lưu trên khắp thế giới trên các máy tính khác nhau. Thay vì dữ liệu trên toàn thế giới tập trung về một vài cái máy chủ khổng lồ, thì Filecoin dùng công nghệ của mình giúp chia nhỏ nó ra, phân phát nó cho nhiều máy tính hơn

Các thông số của mạng lưới FIL

Kể từ năm 2020 Mạng lưới Filecoin là một trong những dự án đi đầu và có tốc độ phát triển nhanh nhất trong mảng Storage. Filecoin trở thành mạng lưu trữ phi tập trung lớn nhất thế giới, và giá thành cũng thuộc vào hàng rẻ nhất thế giới. Team Filecoin cũng là một trong những dự án năng nổ build trong downtrend vừa qua.

• Tới thời điểm hiện tại mạng Filecoin có dung lượng lưu trữ hơn 10 EiB.
• Hơn 3.300 nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ
• Hơn 1,4EiB dữ liệu được lưu trữ (tiềm năng còn có thể hấp thụ được rất nhiều)
• Hơn 50 triệu giao dịch được tạo ra
• Hơn 130,4 triệu NFT được lưu trữ

Chỉ trong Q3 2023 gần 1.400 PiB đã được lưu trữ trên mạng Filecoin thông qua các giao dịch đang diễn ra trong Q3 23, tăng 45% theo quý từ 945 PiB trong Quý 2 23 và tăng gần 10 lần so với cùng kỳ năm ngoái từ 151 PiB trong Q3 2022.

Hệ sinh thái FIL cũng đang phát triển ổn định:

• Hơn 14,7 nghìn người đóng góp trên GitHub
• Hơn 3.050 dự án tích hợp và sử dụng Filecoin
• Hơn 450 tổ chức xây dựng trên mạng lưới của dự án

Theo một báo cáo mới đây của MessariCrypto về doanh thu của Filecoin trong Q3: “Trong khi nhu cầu lưu trữ FIlecoin tăng lên theo thời gian, doanh thu giao thức từ phí FIL giảm 69% trong Q3 2023 xuống 0,8 triệu FIL. Sự sụt giảm doanh thu giao thức này phù hợp với sự sụt giảm tổng thể về doanh thu chung trên không gian lưu trữ đám mây phi tập trung. Nguyên nhân chính dẫn đến sự sụt giảm doanh thu giao thức của Filecoin là phí cơ bản, giảm 72% so với quý trước tính theo FIL. Lý do được đưa ra là đội ngũ Filecoin đang tích cực nỗ lực giảm chi phí cho việc đưa dữ liệu lên mạng của mình nhằm thu hút và giữ chân khách hàng”

Cập nhật quan trọng của FIL trong năm qua

Ra mắt máy ảo Filecoin (FVM)

FVM mang lại khả năng lập cho phép bất kỳ nhà phát triển nào có thể triển khai hợp đồng thông minh trên mạng lưới của Filecoin.

Ra mắt vào cuối Q1/2023, Máy ảo Filecoin (FVM) đã đưa các hợp đồng thông minh từ Ethereum vào Filecoin. Các ứng dụng lending và staking cho phép các nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ có quyền truy cập nhiều hơn vào FIL, do đó có khả năng giúp việc đưa dữ liệu vào hiệu quả hơn. Tính đến hết tháng 9/2023 hơn 2.000 smart contract đã được triển khai trên FVM và được sử dụng bởi hơn 560.000 người dùng, tạo ra hơn 1,6 triệu giao dịch.

Mở rộng tệp khách hàng sử dụng dịch vụ

Filecoin hiện phù hợp để cung cấp các giải pháp lưu trữ cho các doanh nghiệp và các nhà phát triển. Giá cả cạnh tranh và khả năng truy cập dễ dàng khiến nó trở thành lựa chọn hấp dẫn cho cả khách hàng Web2 đang tìm kiếm giải pháp thay thế hiệu quả về mặt chi phí để lưu trữ lượng lớn dữ liệu lưu trữ.

Rất nhiều bên đã và đang sử dụng dịch của vụ Filecoin:

• GenRait_Inc sử dụng Filecoin để lưu trữ dữ liệu gen quan trọng.
• Ewesion máy chủ lưu trữ ảnh, hình minh họa ở Trung Quốc, sử dụng Filecoin để bảo quản dữ liệu.
• DeSci Labs giải quyết “Replication Crisis” (tạm tích là sự khủng hoảng liên quan tới việc sao chép dữ liệu) bằng Filecoin & IPFS cho khoa học đáng tin cậy hơn.
• Brave và Electric Coin Co. (ECC) và Filecoin Foundation đã hợp tác để nâng cao các tính năng bảo mật trong trình duyệt Brave.
• Protocol Labs (tổ chức đứng sau Filecoin) và Consensys đã hợp tác để triển khai Chương trình quy mô Consensys, được thiết kế để hỗ trợ các dự án blockchain trong giai đoạn Seed đến Series A

Filecoin cũng đã và đang hợp tác với nhiều dự án bridges ở nhiều blockchain và smart contract platforms, điển hình là sự hợp tác với Polygon. Mục tiêu của sự hợp tác này là để đáp ứng nhu cầu lưu trữ và cơ sở hạ tầng cần thiết cho các dự án game và NFTs

Phối hợp cùng nhiều bên để tổ chức các Hackathon

• Longhash Ventures, LongHashX, đã hợp tác với Protocol Labs, để hỗ trợ các nhà phát triển ứng dụng phi tập trung vào FVM
• HackFS là một cuộc thi hackathon không đồng bộ với giải thưởng trị giá 150.000 đô la dành cho các startup xây dựng cơ sở hạ tầng Web3 và ứng dụng trong hệ sinh thái Ethereum.
• Open Data Hack là một cuộc thi hackathon trực tuyến kéo dài 3 tuần, bao gồm các buổi hội thảo kỹ thuật và phần thưởng cho các dự án xây dựng trong cộng đồng Filecoin.

Kết luận

Filecoin hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm lưu trữ (Decentralized sotrage) của Web3 với nhiều tiềm năng phát triển và mở rộng trong chu kì tới. Với các cập nhật quan trọng về FVM và việc kết hợp với các dự án cùng việc tổ chức nhiều hackathon, Filcoin đang cho thấy sức mạnh của mình trong mảng Storage. Trong bối cảnh hiện tại, Filcoin vẫn là một đối thủ đáng gườm và chiếm lĩnh thị phần lớn trong mảng lưu trữ phi tập trung trong tương lai xa.