Farming và Staking

Farming là gì?

Farming (hay Yield Farming) là thuật ngữ chỉ việc người dùng cố gắng tạo ra nhiều lợi nhuận nhất có thể từ tài sản crypto của họ, thông qua việc cung cấp thanh khoản cho các giao thức DeFi.

Để trở thành người cung cấp thanh khoản (liquidity provider – LP), các nhà đầu tư phải khóa tài sản của mình vào một pool thanh khoản. Sau đó, tài sản này sẽ được sử dụng cho các mục đích của nền tảng, chẳng hạn như cho người dùng khác vay trong trường hợp của Compound. Đổi lại, LP sẽ được chia % phí giao dịch, phần thưởng token,…. Số tiền càng lớn được khóa trong pool thanh khoản, phần thưởng càng cao.

Lợi ích của Farming

• Lợi nhuận cao: Một trong những lợi ích lớn nhất của Yield Farming là khả năng kiếm được lợi nhuận cao. Một số giao thức DeFi có thể đem lại lãi suất hàng năm (APY) lên đến 400%, thậm chí 1000%. Tất nhiên, không phải tất cả các giao thức đều có lãi suất cao như vậy, và lãi suất có thể thay đổi theo thị trường.

• Đa dạng hóa tài sản: Bằng cách cung cấp thanh khoản cho các giao thức DeFi khác nhau, người dùng có thể giảm thiểu rủi ro và không đặt tất cả tài sản vào một nơi. Ngoài ra, họ cũng có thể kiếm được phần thưởng bằng nhiều loại tiền điện tử khác nhau, giúp danh mục đầu tư đa dạng hơn.

• Tiếp cận token mới: Cung cấp thanh khoản cho một giao thức DeFi mới có thể nhận được thưởng bằng token của giao thức đó. Nếu giao thức trở nên thành công, giá trị của token có thể tăng, tạo thêm cơ hội lợi nhuận.

• Tăng cường tính phi tập trung: Yield Farming giúp thúc đẩy tính phi tập trung bằng cách cho phép bất kỳ ai có kết nối internet đều có thể cung cấp thanh khoản cho các giao thức DeFi.

• Tham gia cộng đồng: Khi cung cấp thanh khoản cho các giao thức này, farmer trở thành một phần của cộng đồng và có thể tham gia vào quá trình quyết định và quản trị.

Rủi ro liên quan đến Farming

• Rủi ro hợp đồng thông minh: Một trong những rủi ro lớn khi tham gia Yield Farming là rủi ro liên quan đến hợp đồng thông minh. Các hợp đồng này có thể bị hack, có lỗi kỹ thuật hoặc các vấn đề khác có thể khiến người dùng mất tiền.

• Tổn thất tạm thời (Impermanent Loss): Khi cung cấp thanh khoản cho một sàn giao dịch phi tập trung (DEX), giá của token có thể thay đổi, khiến farmer có ít token hơn so với ban đầu, mặc dù giá trị của chúng có thể tăng.

• Rủi ro thanh khoản: Tiền của người dùng sẽ bị khoá trong một khoảng thời gian nhất định để cung cấp thanh khoản, nếu cần rút tiền trước khi hết thời gian này, người dùng có thể phải trả phí hoặc các loại phí khác. Thêm vào đó, có nguy cơ pool thanh khoản có thể cạn kiệt, khiến họ không thể rút tiền.

• Phí giao dịch: Việc tham gia Yield Farming cũng đòi hỏi phải trả các loại phí giao dịch, có thể làm giảm lợi nhuận.

• Rủi ro pháp lý: Vì lĩnh vực DeFi và Yield Farming vẫn đang trong quá trình phát triển, có rủi ro các cơ quan quản lý có thể đưa ra các quy định mới ảnh hưởng đến việc farming.

Staking là gì?

Staking là hành động giữ và khóa một lượng coin nhất định để nhận được phần thưởng. Lượng coin này có thể được khóa trong ví hoặc các node của một dự án blockchain trong một khoảng thời gian. Phần thưởng sẽ dựa trên công sức người dùng đã bỏ ra bao gồm: lượng coin stake & thời lượng stake.

Đối với các blockchain sử dụng cơ chế đồng thuận Proof of Stake (PoS), những người tham gia sẽ stake coin của họ vào mạng lưới để xác thực giao dịch và tạo khối mới. Phần thưởng (gồm phần thưởng khối và phí giao dịch) sẽ được trao cho những người tham gia PoS để làm động lực cho các đóng góp của họ.

Phân loại Staking

Staking sẽ được chia thành 2 loại:

• Centralized Staking: Người dùng chỉ cần gửi hoặc chuyển tiền của họ vào các sàn giao dịch như Coinbase, Kucoin, Huobi,… để tham gia staking.

• Decentralized Staking: Người tham gia staking sẽ tự quản lý các Private validators key (Khoá xác thực riêng) và withdrawal keys (khoá rút tiền). Hình thức này bảo mật tốt hơn Centralized Staking.

Lợi ích và rủi ro của việc Staking

Lợi ích

• Tạo thu nhập thụ động: Một lợi ích quan trọng của việc staking là người dùng có thể kiếm thêm thu nhập mà không cần phải làm gì cả. Chỉ cần để tiền điện tử trong một ví staking hoặc hợp đồng thông minh, staker sẽ nhận được thưởng dưới dạng token mới. Thưởng này thường xuyên được trả, tùy thuộc vào quy định của mạng lưới.

• Tăng cường an ninh mạng lưới: Việc staking cũng giúp tăng cường an ninh và ổn định cho toàn bộ mạng, làm khó cho kẻ xấu gây rối loạn trong mạng. Điều này giúp ngăn chặn các cuộc tấn công hoặc hack.

• Tiêu thụ năng lượng thấp: So với các phương pháp đầu tư khác, staking tiêu thụ ít năng lượng hơn nhiều. Điều này là do staking không cần sử dụng các thiết bị tính toán mạnh mẽ như đào coin. Thay vào đó, chỉ cần sử dụng một ví staking hoặc hợp đồng thông minh, tiêu thụ ít năng lượng hơn.

• Tính linh hoạt cao: Staking cũng giúp tăng tính thanh khoản cho nhà đầu tư. Khác với các phương pháp đầu tư khác, tài sản đã staking thường có thể rút hoặc chuyển dễ dàng mà không bị phạt.

• Lợi nhuận cao hơn: Staking có thể mang lại lợi nhuận cao hơn so với các phương pháp đầu tư truyền thống như cổ phiếu hay trái phiếu. Mức lợi nhuận sẽ khác nhau tùy thuộc vào quy định staking của mạng lưới và số tài sản đã staking.

Rủi ro khi tham gia Staking

• Biến động thị trường: Một trong những rủi ro lớn nhất của việc staking là sự biến động của giá tiền điện tử. Giá của các loại tiền điện tử thường xuyên thay đổi, và phần thưởng từ việc staking cũng thường được trả bằng đồng token đó. Điều này có nghĩa là ngay cả khi đang kiếm được phần thưởng, giá trị của tài sản có thể giảm do biến động thị trường.

• Rủi ro mạng lưới: Nếu mạng lưới gặp sự cố hoặc bị hack, tài sản của staker có thể bị mất hoặc bị đánh cắp.

• Vấn đề kỹ thuật: Nếu có sự cố kỹ thuật, người dùng có thể mất tài sản đã staking. Rủi ro này có thể được giảm bớt bằng cách chọn một nhà cung cấp staking uy tín và đảm bảo bạn đã thiết lập ví hoặc hợp đồng thông minh của mình đúng cách.

• Rủi ro pháp lý: Việc staking cũng có rủi ro về quy định pháp luật. Mặc dù các quy định về tiền điện tử vẫn còn ở giai đoạn đầu, có nguy cơ việc staking có thể trở nên bất hợp pháp hoặc bị quản lý chặt chẽ trong tương lai. Cần phải cập nhật thông tin về các quy định tiền điện tử tại quốc gia sở tại và chọn các nhà cung cấp staking uy tín tuân thủ quy định hiện hành.

• Rủi ro về thanh khoản: Tài sản đã staking thường có thể được rút hoặc chuyển, nhưng có thể có một khoảng thời gian chờ, khiến cho tài sản đã staking có thể không dễ dàng chuyển đổi thành tiền mặt như các lựa chọn đầu tư khác.

So sánh Farming và Staking

	Farming	Staking
Mục đích	Cung cấp thanh khoản cho các nhà đầu tư hoặc trader hoạt động trên giao thức	Xác thực giao dịch và tạo khối mới cho mạng lưới
Điều kiện tham gia	Có một số dự án yêu cầu thời gian và sống lượng nhất định để lock và thời gian unlock	Không có thời gian nhất định hay yêu cầu số lượng token cho mỗi lần tham gia
Cơ chế hoạt động	Khá phức tạp, người dùng cần xác định token và nền tảng DeFi để farming	Đơn giản hơn
Rủi ro	Tổn thất tạm thời (Impermanent Loss) Rug-pullHack hợp đồng thông minh	Không có tổn thất tạm thời, tuy nhiên có rủi ro về hack hoặc biến động giá của token
Khả năng sinh lời	Cao	Thấp hơn
Thời gian đầu tư	Linh hoạt, có thể rút tiền bất cứ lúc nào	Linh hoạt, tuy nhiên trong ngắn hạn thì lợi nhuận không được tối ưu

Kết luận

Nhìn chung, Yield Farming hay Staking là các phương pháp để sử dụng các tài sản crypto đang không sử dụng. Mục tiêu chính của Staking là giữ cho mạng blockchain an toàn, Yield Farming là để tạo ra lợi nhuận cao nhất có thể.

Việc lựa chọn chiến lược nào phù thuộc vào nhu cầu và sở thích của từng nhà đầu tư. Nếu người dùng muốn có lợi nhuận cao và có sẵn lòng chấp nhận rủi ro cao, Yield Farming có thể là lựa chọn tốt hơn. Tuy nhiên, Yield Farming đòi hỏi một chiến lược quản lý vốn hợp lý và các chi phí phát sinh để có lợi nhuận tối ưu. Trong khi đó, Staking là lựa chọn tốt hơn nếu muốn một phương pháp đơn giản và rủi ro thấp hơn.

Dù là Yield Farming hay Staking, điều quan trọng là nhà đầu tư cần phải luôn nghiên cứu, tìm hiểu kỹ về cách hoạt động của cả hai và các rủi ro đằng sau chúng để có thể tối ưu lợi nhuận cũng như giảm thiểu các rủi ro có thể gặp phải khi tham gia.