ETF là một công cụ đầu tư được giao dịch công khai và theo dõi giá trị của một tài sản cơ sở; trong trường hợp của quỹ ETF Bitcoin, tài sản đó là Bitcoin. Những người ủng hộ quỹ ETF Bitcoin lập luận rằng sự phức tạp của các sàn giao dịch, ví tiền điện tử và khóa riêng tư vẫn là rào cản lớn đối với những người mới tham gia vào không gian tiền điện tử. Một quỹ ETF Bitcoin sẽ cho phép những nhà đầu tư này tiếp cận với Bitcoin mà không cần phải tự mình giữ tiền điện tử.

Vào năm 2021, quỹ ETF Bitcoin dựa trên hợp đồng tương lai của ProShares đã được phát hành tại Sở Giao dịch Chứng khoán New York.

Tuy nhiên, cho đến nay, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) đã từ chối mọi đơn xin cấp phép cho quỹ ETF Bitcoin giao ngay—loại quỹ này cung cấp tiếp cận trực tiếp đến Bitcoin, thay vì thông qua hợp đồng tương lai. SEC đã liên tục nêu ra khả năng thao túng thị trường từ phía các nhà giao dịch tiền điện tử là một trong những lo ngại của họ.

Tuy nhiên, vào cuối tháng 8, cơ quan này đã nói rằng họ cần thêm thời gian để đánh giá nhiều đơn đăng ký quỹ ETF Bitcoin giao ngay khác nhau, bao gồm các đơn của BlackRock, Wisdom Tree Funds, Invesco và Galaxy Digital, cũng như Valkyrie Funds.

Vào tháng 9, Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) cũng đã đưa ra các thông báo hoãn cho các đơn đăng ký của BlackRock, Bitwise, Invesco Galaxy Digital và Valkyrie, cũng như cho quỹ ETF của GlobalX và Ark/21Shares. Cùng điểm qua các đơn đăng ký quỹ ETF Bitcoin đang được SEC xem xét.

BlackRock

Vào ngày 15 tháng 6, quản lý tài sản lớn nhất thế giới, BlackRock — với hơn 9 nghìn tỷ đô la tài sản dưới quản lý tính đến quý 1 năm 2023 — đã gây bất ngờ cho thế giới tài chính truyền thống (TradFi) khi họ nộp đơn đăng ký cho một quỹ ETF Bitcoin giao ngay. Hồ sơ đăng ký đề xuất sử dụng Coinbase làm người giữ tài sản mã hóa và cung cấp dữ liệu thị trường giao ngay, với BNY Mellon là người giữ tiền mặt.

Hồ sơ đăng ký quỹ ETF của BlackRock nhanh chóng nhận được lời khen từ cựu CEO của Barclays, Bob Diamond. Nó cũng truyền cảm hứng cho WisdomTree, Invesco, và Valkyrie nộp các đơn đăng ký mới đến SEC, đồng thời giúp đẩy giá Bitcoin trở lại trên mức 30.000 đô la vào tháng 6 năm 2023.

Ngay sau đó, SEC đã bày tỏ lo ngại về làn sóng các đơn đăng ký quỹ ETF Bitcoin được kích hoạt bởi hồ sơ của BlackRock, cho rằng các đơn đăng ký không đủ rõ ràng. BlackRock nhanh chóng nộp lại đơn đăng ký vào đầu tháng 7 năm 2023, làm rõ hơn rằng họ sẽ hoàn tất một thỏa thuận giám sát với Coinbase để sử dụng sàn giao dịch tiền mã hóa này làm người giữ tài sản và để lấy dữ liệu thị trường giao ngay cho việc định giá.

Vào giữa tháng 7 năm 2023, SEC chính thức chấp nhận hồ sơ đăng ký của BlackRock để xem xét, khởi động một giai đoạn bình luận kéo dài ba tuần.

Vào ngày 18 tháng 10, BlackRock đã nộp một bản sửa đổi bản cáo bạch cho đơn đăng ký quỹ ETF Bitcoin giao ngay của mình, với một số thay đổi đáng chú ý trong hồ sơ mới bao gồm việc nhận diện sự cạnh tranh trong cuộc đua giành sự chấp thuận quỹ ETF Bitcoin, cũng như giải thích chi tiết về cơ chế định giá và báo cáo của sản phẩm đề xuất.

Bitwise

Bitwise lần đầu tiên nộp đơn đăng ký quỹ ETF Bitcoin giao ngay vào tháng 10 năm 2019, nhưng đã bị SEC từ chối, giống như nhiều đơn khác. Ủy ban cho rằng đơn đăng ký không đáp ứng được các yêu cầu pháp lý để tránh các hoạt động bất hợp pháp bao gồm thao túng thị trường.

Vào năm 2021, công ty này đã nộp lại đơn đăng ký, lựa chọn giao dịch dựa trên Bitcoin (thay vì hợp đồng tương lai). Giám đốc đầu tư của công ty, Matt Hougan, đã lên Twitter vào thời điểm đó nói rằng những lo ngại của SEC đã được giải quyết với đơn đăng ký này.

Tuy nhiên, Ủy ban không hoàn toàn đồng ý, và lại từ chối đơn đăng ký vào tháng 6 năm 2022.

Bitwise đã nộp một sửa đổi đơn đăng ký quỹ ETF Bitcoin của mình vào cuối tháng 9 năm 2023 để bao gồm các luận điểm mới, mà theo công ty, bác bỏ những lý giải của các nhà quản lý về việc tước quyền của nhà đầu tư Mỹ đối với sản phẩm này.

WisdomTree

WisdomTree là một công ty quản lý tài sản có trụ sở tại New York, và họ đã có kinh nghiệm trong việc quản lý một quỹ ETF Bitcoin; họ đã phát hành một quỹ như vậy trên sàn giao dịch chứng khoán SIX của Thụy Sĩ vào năm 2019. Vào tháng 3 năm 2021, WisdomTree đã gia nhập số những công ty hy vọng sẽ phát hành ETF Bitcoin tại Mỹ, khi họ nộp một bản đăng ký S-1 lên Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC), đề xuất việc niêm yết cổ phiếu trong quỹ WisdomTree Bitcoin Trust trên sàn giao dịch Cboe bZx dưới mã chứng khoán là BTCW.

Sau đó, SEC đã liên tục trì hoãn việc xem xét đề xuất, với việc cơ quan quản lý này đầu tiên mời góp ý từ công chúng về đề xuất và sau đó thông báo rằng họ cần thêm thời gian để xem xét các “vấn đề được nêu ra” trong các thư bình luận.

SEC đã từ chối đơn đăng ký của WisdomTree vào cuối năm 2021—khoảng thời gian tương tự khi họ từ chối các đơn đăng ký tương tự của Valkyrie và Kryptoin. WisdomTree đã nộp một đơn đăng ký mới vào giữa năm 2023, ngay sau khi BlackRock nộp đơn, và đơn đăng ký của họ đã được SEC xem xét ngay trong ngày giống như đơn của BlackRock, bắt đầu cùng một thời kỳ bình luận kéo dài ba tuần.

Vào ngày 11 tháng 10, SEC đã lại gây ra một đòn mạnh cho WisdomTree khi họ một lần nữa từ chối đơn đăng ký của sàn giao dịch Cboe BZX cho quỹ WisdomTree Bitcoin Trust, một lần nữa đưa ra những lý do tương tự như những lần từ chối trước đó.

Quỹ ETF Bitcoin Invesco Galaxy

Galaxy Digital và Invesco đã cùng nhau nộp đơn đăng ký một quỹ ETF Bitcoin vào ngày 22 tháng 9 năm 2021, được gọi là quỹ ETF Bitcoin Invesco Galaxy. Theo đơn đăng ký đó, quỹ ETF của họ cũng sẽ được “bảo đảm vật chất” bằng Bitcoin thay vì thông qua các sản phẩm phái sinh như hợp đồng tương lai. Invesco Capital Management LLC là bên tài trợ cho đơn đăng ký, nhưng hiện tại, vẫn chưa rõ công ty nào sẽ giữ Bitcoin cho đơn đăng ký này.

Nhà tài trợ là một công ty con hoàn toàn thuộc sở hữu của Invesco Ltd. Công ty cũng là nhà cung cấp quỹ ETF lớn thứ tư tại Hoa Kỳ, một uy tín có thể hữu ích trong việc giúp đơn đăng ký được chấp nhận. “Đối với ai đã làm việc trong ngành ETF một thời gian dài,” John Hoffman, người đứng đầu chiến lược ETF của Invesco tại Hoa Kỳ, nói, “điều này cực kỳ giống với những ngày đầu của ETF – cuối những năm 1990, đầu những năm 2000.”

Quỹ ETF Bitcoin sẽ là quỹ đầu tiên trong một loạt các quỹ ETF cụ thể về tiền mã hóa mà cặp đôi hy vọng sẽ niêm yết trên thị trường Mỹ.

Invesco và Galaxy đã nộp một đơn đăng ký mới cho SEC vào giữa năm 2023 sau khi BlackRock nộp đơn của mình.

VanEck

VanEck là một trong những đơn vị đầu tiên nộp đơn xin cấp phép ETF Bitcoin. Lần đầu tiên họ thử sức với ETF Bitcoin—quỹ VanEck SolidX Bitcoin Trust, hợp tác với SolidX—là vào năm 2018.

Mặc dù đơn đăng ký này đã được rút lại vào tháng 9 năm 2019, VanEck đã thực hiện một nỗ lực thứ hai để phát hành một quỹ ETF Bitcoin, nộp đơn đăng ký cho quỹ VanEck Bitcoin Trust lên SEC vào tháng 12 năm 2020, với kế hoạch niêm yết cổ phiếu của quỹ trên Sở Giao dịch Cboe BZX.

Đáng chú ý, VanEck đã nộp đơn đăng ký thứ hai chỉ vài ngày sau khi cựu Chủ tịch SEC Jay Clayton rời vị trí của mình. Trong một cuộc phỏng vấn năm 2019 với CNBC, Clayton đã tỏ ra không mấy lạc quan về khả năng thành công của một quỹ ETF Bitcoin, ông lưu ý rằng mặc dù đã có “tiến bộ” về mối quan ngại liên quan đến việc giữ hộ, nhưng tiền điện tử vẫn còn dễ bị thao túng giá và các sàn giao dịch ở nước ngoài “không cung cấp mức độ bảo vệ như thị trường chứng khoán Mỹ.”

Tuy nhiên, nếu VanEck hy vọng rằng sự thay đổi nhân sự tại SEC có nghĩa là sẽ có sự thay đổi trong quan điểm của họ, họ đã phải thất vọng. SEC liên tục hoãn quyết định về đơn đăng ký ETF Bitcoin lần thứ hai của VanEck, trước khi từ chối nó vào tháng 11 năm 2021.

Một đơn đăng ký thứ ba tiếp theo vào giữa năm 2022, và một lần nữa SEC chần chừ trước khi cuối cùng từ chối nó vào tháng 3 năm 2023.

VanEck nộp đơn lại vào ngày 22 tháng 6 năm 2023 để xin phép phát hành quỹ VanEck Bitcoin Trust trên sàn giao dịch Cboe BZX. Vào giữa tháng 7, đơn đăng ký của họ đã được thêm vào lịch trình chính thức của SEC, bắt đầu một giai đoạn nhận xét kéo dài 21 ngày.

Vào ngày 28 tháng 9, SEC thông báo gia hạn 45 ngày so với hạn chót ban đầu là ngày 11 tháng 11 cho đơn đăng ký của VanEck, nghĩa là hạn mới, tương tự như của Ark Invest, giờ được đặt là ngày 26 tháng 12 năm 2023.

Nhận định

Những lo ngại chính của SEC về việc phê duyệt quỹ ETF Bitcoin liên quan đến sự thiếu minh bạch của thông tin giao dịch, nguy cơ thao túng thị trường, và quan niệm rằng Bitcoin cơ bản khác biệt so với các tài sản khác mà họ thường xử lý. SEC cũng lo ngại về việc thiếu thanh khoản trên thị trường. Các nguyên nhân trên đang là chướng ngại khiến cho việc SEC phê duyệt đơn đăng ký Bitcoin ETF. Từ nay đến giữa năm 2024, thuật ngữ Bitcoin ETF sẽ luôn là chủ đề nóng của thị trường, hy vọng chúng ta sẽ có những tín hiệu tích cực từ SEC để thị trường đi vào giai đoạn tăng trưởng mới.